Վ. Օվյան. «Գրող-ընթերցող հարթությունում ես միջնորդների, միությունների անհրաժեշտություն չեմ տեսնում»

Այս տարվա մայիսի 31-ին ԼՂՀ ընդհանուր իրավասության դատարան էր դիմել ԼՂՀ Գրողների միության նախագահ Վարդան Հակոբյանը՝ ընդդեմ գրող Վարդգես Օվյանի՝«համացանցում իր պատիվը, արժանապատվությունը եւ բարի համբավն արատավորող տեղեկություններ» հրապարակելու համար: Հայցադիմումը դատարանը մերժել էր:

- Պարոն Օվյան, ի՞նչ է տեղի ունեցել: «Արժանապատվությունը և բարի համբավն արատավորող» ի՞նչ տեղեկությունների մասին է խոսքը:

- Հայցադիմում է ներկայացրել դատարան, որ ես համացանցի միջոցով իր հասցեին զրպարտչական և վիրավորական բնույթի նյութեր եմ տպագրել: Այնուհետև անընդհատ շեշտվում են «համացանց» և «լրատվամիջոց» տերմինները, որ այնտեղ հրապարակել եմ վերոհիշյալ նյութերը: Եվ ոչ մի լրատվամիջոցի անուն, որտեղ հրապարակվել է այն: Մեջբերել էր ս. թ. հունվարի 6-ին հորս ծննդյան օրվա կապակցությամբ Ֆեյսբուքում իմ ընկեր-բարեկամների համար արված իմ գրառումից մի հատված. «Հայ ընթերցողը վերջին 10-15 տարում իր համար նոր-նոր է հայտնաբերում իրական Օվյանին, նաև՝ դժվարությամբ, անտեսանելի խոչընդոտներ շատ կան ու, ինչպես Արցախում հայտնի լրագրող Գեղամ Բաղդասարյանն է գրել՝ դրա հիմնական պատճառն այն է, որ «...դեռ կենդանի են նրա հերոսները» (խոսքը նրա երգիծանքի, սարկազմի, էպիգրամների, պամֆլետների հերոսների մասին է)»։ Ապա ավելացրել, որ դրանից հետո հավելել եմ՝ «Այդ թվում՝ մեծագույն-մեծագլուխ տականքներից մեկը»... Նա գտնում է, որ անհասցե այդ «մեծագույն-մեծագլուխ տականք»-ն իրեն է ուղղված... Եթե ընդունենք, որ ենթատեքստից է նման հետևություն արել, ապա ստացվում է, որ նա գտնում է, որ իմ գրառման մեջ ակնարկած «անտեսանելի խոչընդոտը, հորս երգիծանքի, սարկազմի, էպիգրամների, պամֆլետների հերոսը հենց ինքն է...

- Ինչո՞ւ են ձեր հարաբերություններն այսքան լարված: Ոնց որ գրողները երկու ճամբարի լինեն բաժանված…

- Նախ՝ Արցախում շատ քիչ գրողներ կան: Գրող ասելով՝ ես նկատի չունեմ ԳՄ տոմս ունեցողներին: Ասեմ նաև, որ դեռ խորհրդային տարիներից, չնայած ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ էի 1988-ից, ոչ այդ միությունն էր ինձ պետք, ոչ ես էի այդ միությանը պետք: Գրող-ընթերցող. այդ հարթության վրա ես միջնորդների, ինչ-որ միությունների կամ այլ կազմակերպությունների անհրաժեշտություն չեմ տեսնում: Իսկ ինչ վերաբերում է լարված հարաբերություններին, դրա հիմնական պատճառն այն է, որ 1990-ականների սկզբներին ես հորս հետմահու լույս տեսած անդրանիկ գրքում զետեղել էի նաև Վ. Հակոբյանի «Ես երգ չունեմ Ղարաբաղի մասին» բանաստեղծության պամֆլետ-պարոդիան, որտեղ կան նաև այսպիսի տողեր.

Ես անկեղծորեն հավատում եմ քեզ,
Դու Ղարաբաղի մասին երգ չունես,
Եվ բանաստեղծի սիրտ չունես մաքուր,
Դու հոնորար ես բառերից սարքում:

Քոնը կեղծելն ու շողոքորթելն է,
Քոնը քծնությամբ պաշտոն շորթելն է,
Քոնը իրար դեմ մարդկանց լարելն է,
Քոնը ամբիոնից ստից ճառելն է:

- Սա տպագրել էի որպես հորս գրական ժառանգության մի մասնիկ՝ անկախ նրանից, թե ում էր ուղղված: Այդ ժամանակից՝ 1992 թվականից Հակոբյանը կորցրել է քունն ու հանգիստը:

- Իսկ Վարդան Հակոբյանի նկատմամբ նման վերաբերմունքի պատճառը ո՞րն է:  

- Այդ հարցին դժվար է միանշանակ պատասխանել: Մենք բոլորս այս կամ այն մարդու, գրողի, մտավորականի մասին ունենք մեր սուբյեկտիվ կարծիքը:

- Այ Դուք, պարոն Օվյան, ի՞նչ կարծիք ունեք Հակոբյանի մասին:

- Անկեղծորեն ասեմ՝ նա ինձ չի հետաքրքրում որպես բանաստեղծ կամ մտավորական, իմ հետաքրքրությունների ծիրում նա չկա:

- Իսկ որպես քաղաքացի՞, Արցախի ԳՄ նախագա՞հ...

- Ընդամենը երկու օրինակ բերեմ. 2005 թ. իմ և բանաստեղծ Հրանտ Ալեքսանյանի ստորագրությամբ ԼՂՀ ԳՄ ղեկավար Վ. Հակոբյանին նամակ-դիմում է ուղարկվել՝ խնդրելով օրենքով սահմանված ժամկետում գրավոր պատասխանել վերոհիշյալ հարցերին. ա) 1994-2004 թթ. ժամանակահատվածում ԼՂՀ ԳՄ-ն պետական բյուջեից որքա՞ն գումար է ստացել և ինչպե՞ս է տնօրինել այդ գումարը (յուրաքանչյուր տարվա կտրվածքով՝ առանձին-առանձին)։ բ) 1988-2004 թթ. ժամանակահատվածում ԼՂՀ ԳՄ-ն որքա՞ն ֆինանսական և նյութական օգնություն է ստացել Հայաստանի և Սփյուռքի մեր բարեկամներից (նվիրատուների անունները և յուրաքանչյուրի օգնության չափը), ինչպե՞ս է տնօրինվել այդ օգնությունը (տես՝ «Դեմո», 15 հունվարի 2005 թ.)։ Սակայն ո՛չ օրենքով սահմանված ժամկետում, ո՛չ դրանից հետո նա այդ նամակին չի պատասխանել, որը «Քաղաքացիների առաջարկությունները, դիմումները և բողոքները քննարկելու կարգի մասին» ԼՂՀ օրենքի խախտում է։ Ավելի թարմ օրինակ. վերջերս Երևանում նյութ էր հրապարակվել «Գրական միջակությունները սողոսկել են Վիքիպեդիա» վերնագրով: Այնտեղ ասվում է, որ Հակոբյանը Վիքիպեդիայում Մեծ Եղեռնի զոհ Վարդան Հակոբյան կամ Հեսու վարդապետի (1862-1915) էջում կառուցել է իր անձնական էջը: Ստացվել է, որ բանաստեղծ Վարդան Հակոբյանը ծնվել է 1948-ին և վախճանվել 1915-ին Մուշի մոտ... Համացանցում կա այդ էջի պատճենը:

- Պարոն Օվյան, եթե լավ գրողն այսօր Գրողների միությանը չանդամակցի, որևէ կերպ դա կխանգարի՞ իր գրական գործունեությանը:

ԳՄ հասարակական կազմակերպությունը խորհրդային, իր դարն ապրած կառույց է: Այսօր այն բացարձակապես դեր չունի գրողի (չեմ ասում՝ գրիչ բռնողի, գրչակի և այլն) կյանքում: Հարյուրավոր մարդիկ այսօր հովանավորներ են գտնում ու գրքեր տպագրում՝ առանց ԳՄ կամ այլ կազմակերպության տոմսերի: Միաժամանակ՝ ԳՄ տոմս ունեցող շատ-շատերը պետական բյուջեի հաշվին գրքեր են տպագրում, որոնք ոչ ոք չի կարդում…Ես նկատի չունեմ միայն Արցախը...

- Նույնատիպ հայցադիմումներ ներկայացվել էին նաև ԼՂՀ ԱԺ պատգամավոր Վահրամ Աթանեսյանի և քաղծառայող Տիգրան Աթանեսյանի դեմ՝ նույն բովանդակությամբ: Դրանք նույնպե՞ս դատարանը մերժել է:

- Այո, ս.թ. օգոստոսի 14-ին դատարանը բոլոր երեք հայցադիմումները մերժել է:

- Պարոն Օվյան, Վարդան Հակոբյանի հետ ապագայում է՞լ կլինեն նման պատմություններ:

- Չգիտեմ: Այդ գործում նախաձեռնողը ես չեմ...

ՀԱՅԿ ՂԱԶԱՐՅԱՆ

«Հետք»

http://hetq.am/arm/news/28956/v-ovyan-grox-yntercox-hartutyunum-es-mijnordneri-miutyunneri-anhrazheshtutyun-chem-tesnum.html