Վշտի ծիծաղ

Եվ Վռամշապուհ արքայի ու Սահակ Պարթևի հրահանգով Մեսրոպ Մաշտոցն անձամբ մեկնել է Միջագետք, հանդիպել Դանիել եպիսկոպոսի հետ, ապա եղել է Եդեսիայում, Ամիդում, այնտեղից ճանապարհվել Սամոսատ։ Հանդիպումներ է ունեցել տեղի բարձրաստիճան հոգևորականության՝ Եդեսիայի եպիսկոպոս Բաբիլասի, Ամիդի եպիսկոպոս Ակակիոսի հետ, այցելել է Եդեսիայի գրադարանը և 405 թ. ստեղծել հայոց գրերը։

Երբ վերադարձավ այնտեղից, նրան դիմավորելու դուրս եկած Վռամշապուհ արքան, բարձրաստիճան հոգևորականներն ու ժողովուրդը վերջինիս դեմքին խոր հիասթափություն տեսան։

- Ժողովուրդ հայոց, ավա՜ղ, ես այդպես էլ չկարողացա գտնել այն, ինչ փնտրում էի,- հուզաթաթավ ձայնով բարբառեց Մաշտոցը,- ոչ հայկական հինգաստղանի կոնյակը, ոչ ղարաբաղյան թթի օղին չօգնեցին. նրանք համառորեն չցանկացան ինձ տալ բաղձալի լատինատառ հայերենը։ Որքան խնդրեցի, աղաչեցի՝ չօգնեց։ Ասացին՝ հակակոռուպցիոն պայքարը մենք վաղուց ենք հաղթանակով պսակել, կաշառք-մաշառք մեզ մոտ չեն անցնի։ Ու ահա, փոխարենը ժամանակավոր գործածության համար բերել եմ հայերեն գրեր... Բայց մի՛ հուսահատվեք, մի կերպ յոլա գնացեք դրանցով, մինչև լուսավոր ժամանակներ կգան...

Եվ դժբախտ հայ ժողովուրդը դարեր շարունակ տքնեց այդ հայերեն գրերի վրա, հազարավոր էջ մագաղաթյա մատյաններ կազմեց, հետո սկսեց հարյուրավոր, հազարավոր գրքեր տպագրել այդ գրերով, թերթեր ու ամսագրեր հրատարակել, դպրոցականները կիլոմետրերով շպարգալկաներ գրեցին մեսրոպյան ժամանակավոր այդ գրերով, սիրահարները զգայացունց նամակներ հղեցին իրենց «սրտի հատորներին», մինչև 16 դար հետո, 20-րդ դարի վերջերին քարից հաց քամող բազմատաղանդ հայ ժողովուրդը գրեթե անվճար ձեռք բերեց երազած լատինատառ հայերեն գրերը...

Հայ ժողովրդի դարավոր երազանքներից գոնե մեկը վերջապես իրականացավ...