«ՓՈԽԶԻՋՈՒՄ»...

Հետաքրքիր է, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ցանկացած համախոհ, գաղափարակից, առիթ թե անառիթ, իր սուրբ պարտքն է համարում անպայման խոսել Արցախյան հարցի կարգավորման «փոխզիջումային տարբերակի» մասին... Բայց առայսօր ես չեմ լսել, որ Ալիևի համախոհ, նրան պաշտող-աստվածացնող կամ, ընդհակառակը՝ նրան ատող, նրան անիծող, նրա վարչախմբին ընդդիմադիր մի թուրք-ազերի երբևէ արտաբերի ՓՈԽԶԻՋՈՒՄ բառը...

Պարոնայք, ի՞նչ եք հասկանում «փոխզիջում» ասելով։ Լավ, ենթադրենք թշնամուն հանձնեցիք ազատագրված հողերը (որ կնշանակի Արցախի վերջի սկիզբը), ազերին ի՞նչ պիտի «փոխզիջի» մեզ՝ մեր անկախությո՞ւնը՝ որ արդեն ունենք, ազատությո՞ւնը՝ որ արդեն ունենք...

Հաղթանակից սկսած 20 տարի շարունակ մեր, այսպես կոչված, դիվանագիտության բանուգործը կարծես միայն այն է եղել, որ հող նախապատրաստի այդ Հաղթանակը հակառակորդին հանձնելու համար։ Դա արդեն ոչ թե Արցախի, այլ Հայաստանի վերջը կլինի...

Մեծ հաշվով, հայ դիվանագիտությունը միշտ էլ գետնաքարշ է եղել։ Բայց երևանաբնակ հասարակ, շարքային մարդիկ ինչո՞ւ են ստրկահաճորեն կառչել «մեր ունեցածի մի մասը տանք, որպեսզի լավ ապրենք» տխմար գաղափարից։ Արդեն մի ողջ Հայրենիք՝ Մեծ Հայք, Արևմտյան Հայաստան ենք տվել թշնամուն, մնացած մի բուռ հողից մի մեծ կտոր Վրաստանին ենք նվիրել (Ջավախքը), ազերիներին հանձնված Նախիջևանում վաղուց հայ չկա, «խաչքարերի ջարդ» օպերացիան էլ շուտով կավարտվի...

Մա՛րդ Աստծո, այդքանը տվել, պատսպարվել ես հազիվ 29 հազար քառ կմ. քարաբեկորի վրա, անունը դրել՝ ՀՀ, դրանից կյանքդ լավացա՞վ, երջանկության բանալին գտա՞ր... Թե՞ Արցախը, այնուհետև Մեղրին, Զանգեզուրն էլ պիտի տաս, Երևանը քաղաք-պետություն դարձնես, որ 5-6 հազարամյա «էրված սիրտդ» վերջապես հովանա...

Ազատագրված հողերը թշնամուն հանձնելու կողմնակիցները պատճառաբանում են, թե «հրադադարի 18 տարիներն աշխատել են ի վնաս հայկական կողմի: Այդ տարիներին մենք չենք բնակեցրել ազատագրված տարածքները, Հայաստանի բնակչությունը նվազել է, Ադրբեջանի տնտեսությունն ու բանակի հագեցվածությունը ավելի մեծ տեմպերով են աճել...» և այլն, մոռանալով, որ արտագաղթի մեկնարկը տրվել է հենց Լ. Տեր-Պետրոսյանի ժամանակ, ազատագրված տարածքները չբնակեցնելու առաջին «կազմակերպիչն» էլ հենց նա է եղել։

Երևանի իրենց փափուկ սենյակներում նստած, աշխարհին 9-րդ կամ 19-րդ հարկի իրենց նեղ պատուհաններից նայող այս մարդիկ չեն կարողանում հասկանալ, որ «ՓՈԽԶԻՋՈՒՄ» օպերացիա, որպես այդպիսին՝ չկա, գոյություն չունի։ Դա, այսպես կոչված, միջազգային հանրության (ԱՄՆ, ԵԱՀԿ և այլն) մեզ նետած խայծն է, որ մեր դիվանագետ տղերքը հաճույքով կտցել են...

Թուրքի համար «ՓՈԽԶԻՋՈՒՄ» օպերացիան ընդամենը քող է, շղարշ է, իրականությունն անիրականից ծածկող վարագույր է։ Թուրքը ուզում է ԲՈԼՈՐԸ։ Այն էլ՝ միանգամից։ «Փոխզիջման» նրա պատկերացրած տարբերակը միայն այս կարող է լինել՝ այսօր 7 շրջանները ստանալ, վաղը՝ մնացածը։ Նա ուզում է, որքան հնարավոր է, մոտեցնել այդ «այսօր»-ն ու «վաղ»-ը բաժանող բաժանարար գիծը... Ահա նրա ողջ դիվանագիտությունը...

Մենք կամ մաս-մաս պիտի տանք, կամ՝ ամբողջը միասին։ Կամ՝ ոչինչ չտանք։ Այդ հարցը «սառեցնենք» և զբաղվենք մեր կենսական հիմնական խնդրով՝ Ազատ, Անկախ, Ժողովրդավարական և Հզոր երկիր կառուցենք՝ հընթացս վերաբնակեցնելով թե՛ ազատագրված, թե՛ լքված մեր բնակավայրերը...

ՎԱՐԴԳԵՍ ՕՎՅԱՆ