11.11.2013

ՇԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ


ԳԼՈՒԽ ԱՌԱՋԻՆ

Դրսում մի շուն էր հաչում։ Սկզբում ուշադրություն չէի դարձնում, բայց նա ոչ մի կերպ ձայնը չէր կտրում, ու նրա հաչոցները սկսեցին կամաց-կամաց ազդել նյարդերիս վրա։ Նա հաչում էր շատ անճաշակ ու ապաշնորհ ձեւով։ Այդ հաչոցում ոչ մի զգացմունք ու վերաբերմունք չկար։ Պարզապես հաչում էր այդ շունը, ու ձայնը կտրելու մտադրություն չուներ։

Մի ժամ անցավ, իսկ նա դեռ հաչում էր։ Անցավ երկու ժամ, բայց այդ հիմարը ձայնը չէր կտրում։ Գրողը տանի, գոնե մարդավարի հաչի, գոնե գնա ամայի մի ջահանդամում կոկորդ պատռի։ Թե չէ՝ ցցվել է մեր քաղաքի մարդաշատ այս թաղամասում եւ անտանելի իր հաչոցներով զահլա է տանում։

Այդ ցնդածը չի՞ հասկանում, որ սա հասարակական վայր է, այլ ոչ թե ինչ-որ ջունգլիներ կամ նիստերի դահլիճ, որ ով ինչ ուզենա՝ անի... Գոնե ինչ-որ մեկի կամ ինչ-որ բանի վրա հաչի, գոնե լուսնի կամ, ասենք, աստղերի վրա կաղկանձի, այլ ոչ թե հենց այնպես՝ աննպատակ, անիմաստ ու անսկզբունք։ Գրողը տանի, սա շո՞ւն է, թե՞ խոզի պես հարբած անցորդի մեկը։

Այլեւս չկարողացա ինձ զսպել եւ, դուրս գալով պատշգամբ, գոռացի նրա վրա.
- Վերջապես ձայնդ կտրելո՞ւ ես, թե՞ ոչ, ապուշի մեկը...
Նա նույնիսկ չնայեց իմ կողմը։ Պոչով արհամարհանքի մի օղակ գծեց օդում ու շարունակեց հաչել։

- Էհե՜յ, ավանա՛կ, ձայնդ կտրի՛ր,- գոչեցի ես։
Նա դարձյալ ուշադրության չարժանացրեց ինձ։
- Միմո՛ս,- համբերությունս կորցրած, բղավեցի ես։
- Ինչո՞ւ եք ինձ վիրավորում,- վերջապես արձագանքեց նա։
- Կորի՛ր այստեղից, ապաշնորհ շան որդի,- ավելի բորբոքվեցի ես,- գոնե մարդավարի հաչել իմանայիր...

- Իսկ ես չեմ հաչում,- հանգիստ ասաց նա,- ես արտասանում եմ...
- Գրողի ծոցը չքվիր քո այդ արտասանությամբ, տխմար անասո՛ւն,- համբերությունս կորցրած, գոչեցի ես։
- Մենք դեռ կհանդիպենք,- արհամարհանքով ասաց շունն ու, գռմռալով, հեռացավ։
Հաջորդ օրը նա այլեւս չերեւաց մեր կողմերում։ Անցավ մի օր, երկու օր, եւ նա դարձյալ չերեւաց իր ապուշ հաչոցներով։

Արդեն ես մոռացել էի անիծյալ այդ չորքոտանուն, բայց մի օր, երբ միացրի հեռուստացույցը, զարմանքից քար կտրեցի. էկրանին ինձ ծանոթ շունն էր։ Այս անգամ նրա վզին գեղեցիկ մի «թիթեռնիկ» կար։ Նա դարձյալ հաչում էր։ Իսկ դահլիճում նստածները ծափահարում էին։

ԳԼՈՒԽ ԵՐԿՐՈՐԴ

Վաղուց մերոնց չէի տեսել։ Մեկնեցի գյուղ։ Ծանոթ մի տան մոտով անցնելիս, հին սովորությամբ, սպասեցի, որ բակից ուր որ է դուրս կթռչի տանտիրոջ գամփռն ու կսկսի հաչել ինձ վրա։ Իսկ գամփռն այդ, հանգիստ մեկնվել իր բնի առջև, նույնիսկ չէր նայում իմ կողմը։
Շարունակեցի ճանապարհս։ Ես արդեն մոտենում էի բարեկամներիս տանը, բայց դեռ ոչ մի շուն չէր հաչել ինձ վրա։

Սատանան տանի, սա ի՞նչ վերաբերմունք է։ Ես արդեն սկսեցի լրջորեն վիրավորվել շների այդ ոչ շնային պահվածքից։
Վերջապես բացեցի դռնակն ու մտա բակ։ Մինչ ողջագուրվում էի բարեկամներիս հետ, նրանց շունը կողքովս անցավ՝ առանց նվազագույն ուշադրություն դարձնելու ինձ վրա։
- Հորեղբայր, այս ի՞նչ է պատահել այս շներին,- հարցրի,- ինչո՞ւ չեն հաչում։ Ի՞նչ է, հաչելը մոռացե՞լ են...

- Դու հապա նրան հարցրու,- ասաց հորեղբայրս։
- Լսի՛ր, շու՛ն, ինչո՞ւ չես հաչում։
Նա վարից վեր այնպես նայեց ինձ, կարծես ես ներքևում էի, ինքը՝ վերևում։
- Դա հին ժամանակներում էր,- գռմռաց ու, պոչը թափ տալով, արժանապատվությամբ շարժվեց դեպի իր բույնը։
- Հիմա դրանց հետ խոսել չի լինի,- ասաց հորեղբայրս,- լկտիացել են սրիկաները։ Օրերով տնից կորչում է, լսել եմ՝ ուզում է հարևան գյուղերից մեկում ինչ-որ պաշտոն ձեռքը գցել...

ՈՐՊԵՍ ՎԵՐՋԱԲԱՆ

Այս պատմությունները պատմեցի մի քանի ծանոթ-բարեկամների, հետո տպագրեցի դրանք։
Հաջորդ օրը, գիշերվա կեսին, հեռախոսազանգ հնչեց։ Հեռախոսագծի մյուս ծայրից ինչ-որ մեկն ասաց.
- Պատիվ եմ պահանջում,- և լսափողը ցած դրեց։

Մի քանի րոպե հետո հեռախոսը նորից զնգաց։ Այս անգամ խոսողը մի շուն էր։
- Պատիվ եմ պահանջում,- ասաց նա ու սկսեց կատաղորեն հաչել։
Երբ երրորդ անգամ հեռախոսազանգ հնչեց, ես, կիսաքուն-կիսարթուն, վերցրի հեռախոսն ու պատուհանից դուրս նետեցի։

Օգոստոս, 1999 թ.

Комментариев нет:

Отправить комментарий