Վարժեցրած շներով համարն ավարտվեց։ Արիստոկրատուհու պահվածքով, միջին տարիքի արտիստուհին գլուխ տվեց և, հանդիսատեսների ծափողջույնների ներքո, թողեց մանեժը։ Մինչ կրկեսի բանվորները ակրոբատների համար կնախապատրաստեին պտտաձողերն ու ցատկահարթակները, վարագույրը թափով բացվեց և, գլուխկոնծի տալով, մանեժում հայտնվեց ծաղրածուն՝ ձեռքին սովորական մեծության գեղեցիկ մի տիկնիկ։ Դահլիճը թնդաց ծափերից։
Ոչ մի ուշադրություն չդարձնելով իր շուրջ աշխատող մարդկանց, տիկնիկը գրկած, նա ձեռքերով փորձում էր հանդիսատեսներին հասկացնել, որ չաղմկեն՝ տիկնիկը քնած է։ Մարդկանց լռեցնելու նրա անզոր շարժումներից դահլիճը ծիծաղից պայթեց։ Եվ ահա, տիկնիկն «արթնացավ»։ Ծաղրածուն նրան գլխից վեր պարզած, մարմնամարզական գործիքները կարգի բերող բանվորներին չնկատելով, այնպես սահուն էր պտույտներ գործում նրանց շուրջ և ինքնամոռաց պարում, ասես աշխարհում ինքն էր միայն ու գլխից վեր պարզած իր տիկնիկը։
Ծաղրածուի համատարած այդ ուրախությունը համակել էր բոլորին։ Ուրախ ու աշխույժ ծափահարում էին ոչ միայն երեխաները, այլև մեծերը։ «Բայց որքա՜ն ուրախ ու երջանիկ ծաղրածու է»,- ամուսնու կողը ցնցելով, ասաց մի գեր կին։ Սակայն հանկարծ տիկնիկն ընկավ ծաղրածուի ձեռքից։ Դահլիճը նորից թնդաց ծիծաղից։ Ծաղրածուն, որ ասես ամպերի վրայով սահելիս լիներ, ինչպես կինոնկարի անսպասելի կանգնեցված կադր, քարացավ տեղում՝ հայացքը գետնին ընկած տիկնիկին։
Հետո նա դանդաղ ծունկ չոքեց տիկնիկի մոտ և ականջը դրեց նրա կրծքին՝ իբր սրտի զարկերը լսելու։ Դահլիճում կրկին ծիծաղի ալիք պայթեց։ Ծաղրածուն զույգ ձեռքը դեպ վեր տարածեց և նրա աչքերից, ինչպես ցայտաղբյուրից, արհեստական արցունքներ շատրվանեցին։
Երեխաներն ու մեծերը, փորները բռնած, ծիծաղում էին։ Ծաղրածուն գլխիկոր, գետնից վերցրեց տիկնիկը, սեղմեց կրծքին և, հաջորդ, ակրոբատների համարը հայտնել պատրաստվող կոնֆերանսյեի կողքով շարժվեց դեպի վարագույրը։ Առաջին շարքում նստած 4-5 ամյա փոքրիկ մի աղջնակ, որ շատ մոտ էր գտնվում ծաղրածուին, նստած տեղից վեր թռավ ու, ընդհանուր ծափողջույնների մեջ հազիվ լսելի, բացականչեց.
- Մայրիկ, նայի՜ր, նա իսկապես լալիս է...
Ծաղրածուն լսեց այդ ձայնը, մի պահ քարացավ տեղում և շրջվեց դեպի աղջիկը։
- Մայրիկ, նայի՛ր, բայց նա լալիս է, ինչո՞ւ են բոլորը ծիծաղում... Տե՛ս, նա իսկապես լալիս է...
- Դե լավ, ախր նա ինչպե՞ս կարող է լալ, նա ծաղրածու է,- ասաց մայրը։
Դահլիճը դեռ թնդում էր ծափերից։ Ծաղրածուն կրկին փորձեց շարժվել դեպի վարագույրը, բայց հանկարծ սայթաքեց թե հավասարակշռությունը կորցրեց և իր տիկնիկով ծիծաղելիորեն թրմփաց գետնին։ Դահլիճում ծիծաղի նոր ալիք բարձրացավ։ Կոնֆերանսյեն անհանգիստ նայեց ծաղրածուի կողմը և ատամների արանքից կամաց նետեց.
- Դե վերջացրո՛ւ, հաջորդ համարն եմ հայտարարում։
Ծաղրածուն շարունակում էր պառկած մնալ, իսկ դահլիճը թնդում էր ծափերից։
- Վե՛ր կաց, խելառ, համը հանում ես,- վարագույրի հետևից ասաց շիկահեր մի գլուխ։
Միաժամանակ, հայտարարելով հաջորդ համարը, կոնֆերանսյեն կամաց մոտեցավ և, իբր պատահմամբ, ոտքով բոթեց ծաղրածուի կողը.
- Գրողը տանի, վե՛ր կաց, դա արդեն սարսաղություն է...
Վերջինս, սակայն, շարունակում էր պառկած մնալ։ Կրկեսի երկու բանվոր մոտեցան և, քարշ տալով, ծաղրածուին տարան կուլիսների հետևը։ Դահլիճը դեռ շարունակում էր ուրախ ծափահարել։
- Մայրիկ, բայց նա իսկապես լալիս էր,- վերջին անգամ փորձեց մորը համոզել նույն աղջնակը, սակայն մայրն այլևս չէր լսում նրան։
Մանեժ դուրս եկան ակրոբատները։ Դահլիճն աստիճանաբար հանդարտվեց։ Հանդիսատեսներից ոչ ոք չիմացավ, որ մի քանի րոպե հետո կրկեսի շենքի մոտ «Շտապ օգնության» ավտոմեքենա կանգնեց։ Ակրոբատներից բացի, կրկեսի բոլոր աշխատողները հավաքվել էին ծաղրածուի շուրջ։
- Բայց դա, դա անհնարին է,- բժշկին փորձում էր համոզել կրկեսի տնօրենը,- ախր նա չի կարող մեռնել, նա... նա ծաղրածու է, հասկանո՞ւմ եք...
- Հասկանում եմ ձեզ, բայց արդեն ուշ է։ Մենք ոչինչ չենք կարող անել,- ասաց բժիշկը։
- Աստված իմ,- կրկեսի տնօրենը զույգ ձեռքով բռնեց գլուխը,- աստված իմ, սա ի՞նչ բան է...
Նույն հարցն ու զարմանքն էր նաև պատգարակի վրա պառկած ծաղրածուի շուրջ հավաքված կրկեսի մյուս բոլոր աշխատողների դեմքին։
- Պետք է հայտնել նրա հարազատներին,- ասաց մեկը։
Կանգնածների միջից դուրս եկավ ծեր մի մարդ՝ կրկեսի ձիապանը, դանդաղ չոքեց ծաղրածուի մոտ, մատներով կամաց փակեց նրա աչքերն ու ասաց.
- Էս յոթ տարում, ինչ նա աշխատում էր մեզ մոտ, միայն ինձ հետ էր մտերիմ... Նա ոչ ոք չունի, ոչ ընկեր, ոչ բարեկամ։ Կինն ու երեքամյա աղջիկը ութ տարի առաջ էին ավտովթարից մահացել։ Ինքն էր միայն հրաշքով փրկվել...
Ցավի ու տխրության մի ծանր ալիք անցավ կանգնածների վրայով։
- Խե՜ղճ տղա,- հառաչեց շնիկներ վարժեցնող կինը,- բայց նա ինչպե՞ս էր ապրում...
- Իսկ նա չէր ապրում,- ասաց ծեր ձիապանը,- նա ծիծաղեցնում էր մարդկանց...
Վարագույրի մյուս կողմից ծափեր լսվեցին։ Ակրոբատներն ավարտեցին իրենց ելույթը։
Հուլիս, 1998 թ.
Комментариев нет:
Отправить комментарий